MBA چیست؟
MBA مخفف اصطلاح Master of Business Administration است که معادل فارسی آن “دوره پیشرفته مدیریت کسب و کار” است. نگاه MBA به مسائل حوزه مدیریت بیش از آنکه پژوهشی و تحقیقاتی باشد کاربردی و عملی است. به بیان دیگر هدف اصلی MBA تبدیل دانش صرف مدیریتی به مهارت کاربردی و اجرایی مدیریت است. در طی دوره های تحصیل MBA دانش پذیران با استفاده از دانش مدیریت درصدد حل مسائل و برطرف کردن چالش های مدیریتی واقعی بر میآیند. MBA مدیریت کاربردی برای کسانی است که میخواهند از علم مدیریت برای بهبود شرایط کسب و کار خود و یا ارائه مشاوره و خدمات مدیریتی به دیگر کسب و کارها استفاده کنند.
مخاطب دوره MBA چه کسی است؟
مدیران رده میانی و رده بالایی سازمان ها که قصد دارند با بهره برداری از به روز ترین متدهای علمی و کاربردی مدیریت کسب و کار خود را به روز کنند میتوانند از دوره های MBA نهایت استفاده را ببرند. کارآفرینانی که قصد دارند یک کسب و کار جدید را شروع کنند و خود تبدیل به مدیر خود شوند میتوانند با استفاده از آموزه های MBA نسبت به ایجاد کسب و کار خود اقدام کنند. علاوه بر موارد فوق تمام افرادی که پس از کسب تجربه هایی در بازار کسب و کار قصد دارند وضعیت کاری خود را متحول کنند و آینده کاری بهتری را برای خود رقم بزنند مخاطبان اصلی دوره های MBA هستند.
محتوای آموزشی دوره MBA
در دوره های MBA بسته به گرایش مورد نظر داوطلب دروس متفاوتی ارائه میشود که در ادامه ضمن معرفی گرایش ها سرفصل دروس به طور مختصر بیان خواهد شد:
- گرایش بازاریابی
در دوره MBA گرایش بازاریابی سعی میشود مهارت هایی مثل اصول بازاریابی، تدوین استراتژی های بازاریابی، اصول طراحی کمپین تبلیغاتی موفق، مطالعه و تحلیل بازار، تعیین بازار هدف و بخش بندی بازار، نگرش برنامه بازاریابی، افزایش وفاداری مشتری به سازمان و تکنیک های افزایش جذابیت محصول به دانشجو آموزش داده شود. با فراگیری این مهارت ها دانشجو میتواند به خوبی نسبت به تحقیقات بازار اقدام کند، بازار و نقاط قوت و ضعف رقبا را آنالیز کند و جامعه هدف محصولات و خدمات شرکت را شناسایی کند. دوره MBA بازاریابی از دانشجو یک مدیر بازاریابی میسازد و نباید تصور کرد که بعد ازاین دوره تنها شغل ویزیتور و مسئول فروش برای او در دسترس است.
مفاهیم محوری گرایش بازاریابی:
مهارت ها و مفاهیم عمومی گرایش بازاریابی که با دیگر گرایش ها مشترک است:
شناخت مبانی سازمان و مدیریت
اصول بازاریابی
رهبری و مهارت های رفتاری و ارتباطی
مدیریت منابع انسانی
حسابداری برای مدیران
رهبری (حاکمیت) شرکتی و مسئولیت های اجتماعی
مدیریت مالی و بودجه ریزی بنگاه ها
مهارت اصول و فنون مذاکره
آشنایی با مدیریت پروژه
اصول سازماندهی و طراحی ساختار
برنامه ریزی استراتژیک
مفاهیم تخصصی گرایش بازاریابی:
استراتژی های بازاریابی
بازاریابی بین الملل
مدیریت برند
- گرایش استراتژی
این که شرکت های بزرگ و کوچک چرا شکست میخورند همیشه به کمبود منابع مالی و نداشتن فناوری جدید مربوط نمیشود. گاهی شرکت های بزرگ به دلیل انتخاب راهبرد ها و روش های غلط شکست میخورند. پیشتر در نوشتاری مفصل دلایل سقوط نوکیا را بررسی کردیم. دیدیم که نوکیا به علت انتخاب استراتژی های غلط و راهبردهای کلان اشتباه و نادیده گرفتن رقبا شکست خورد. دوره های MBA گرایش استراتژی به شما این امکان را میدهد که برای توسعه کسب و کار خود یک برنامه ریزی استراتژیک کلان انجام دهید، شرایط کسب و کار خود و نقاط ضعف و قوت آن را تحلیل کنید، بتواند محیط کسب و کار و رقبا را به درستی بشناسید، آینده کسب و کار و سمت و سوی بازار را پیش بینی کنید و راهبرد های اجرایی برای برنامه های نوشته شده پیشنهاد دهید. با گذراندن دوره MBA گرایش استراتژی شما میتوانید به عنوان مشاور استراتژی و برنامه ریز به شرکت های بزرگ مشاوره دهید، برای تدوین برنامه های کلان دولتی اقدام کنید و آینده موفقیت یا شکست کسب و کارهای کوچک را پیش بینی کنید، تدوین طرح کسب و کار، حوزه کاری و پیاده سازی استراتژی به صورت عملی ابزارهای مفید یک مدیر برای کار در یک کسب و کار جدید و استارتاپ است.
مفاهیم عمومی گرایش استراتژی
مفاهیم عمومی مشابه دوره بازاریابی است. و دانشجویان هر دو گرایش به مفاهیم یکسانی تسلط خواهند یافت.
مفاهیم تخصصی گرایش استراتژی
مدیریت تحول سازمانی
تفکر استراتژیک
تدوین طرح کسب و کار
گرایش های رشته MBA بسیار متنوع و پرتعداد است که این امر گواهی بر انعطاف پذیری بالای این رشته است. گرایش های مالی، منابع انسانی، مدیریت تکنولوژی، کارآفرینی و مدیریت سیستم های اطلاعاتی نیز از دیگر گرایش های رشته MBA است.
تبدیل دانش به مهارت کاربردی و عملی
یکی از مشکلات اساسی که نظام آموزشی کشور ما و فارغ التحصیلانش با آن روبه رو هستند مشکل کاربردی نبودن دانش کسب شده در دوران تحصیل است. مطالب کهنه، فرمول های بی کاربرد که تنها در شرایط تئوری و آزمایشگاهی صادق هستند، دانش صرف و غیر قابل بهره برداری در بازار کسب و کار باعث شده است تا بخش عمده ای از آموزش هایی که در دوره تحصیل در دانشگاه به محصلین داده میشود بی فایده باشد.
این معضل باعث شده است قشر گسترده ای از جویندگان کار از مدرک و دانش آکادمیک خود استفاده ای نکنند و از مهارت های دیگری در بازار کار بهره ببرند. گویا شکاف عمیقی بین خواسته های بازار کار و توانایی های فارغ التحصیلان دانشگاه وجود دارد.
تنها راه حل معضل فوق الذکر کاربردی تر کردن دروس تحصیلی در دانشگاه و تغییر رویه آموزش است. نظام کهنه آموزشی مبتنی بر سیستم متکلم وحده و یک طرفه استاد و دانشجو نمیتواند دانشجو را برای بازار کار آماده کند. در این سیستم تنها به دانشجو انبوهی از مطالب علمی محض و پایه ای آموزش داده میشود و هیچ تاکیدی بر مهارتآموزی و تقویت توانایی های او نمیشود.
اما محتوای آموزش داده شده در رشته MBA تفاوتقابل توجهی با دیگر دروس و رشته های دانشگاهی دارد. دروس دوره MBA به جای اینکه بر ارائه محتوای علمی بیشتر تاکید کند بر استفاده از دانسته های دانشجو تاکید دارد. علاوه بر مهارت های فنی مثل حسابداری، تحلیل بازار، مدیریت بازاریابی، بورس و بازار سرمایه؛ در طول دوره های MBA مهارت هایی مثل آینده پژوهی و تفکر استراتژیک، مهارت های رهبری و انگیزش کارکنان به دانش پژوهان آموزش داده میشود. با رویکرد تعاملی و پروژه محور مهارت های دانشجو تقویت شده و او قادر خواهد بود از آنچه طی دوره تحصیل آموخته در بازار کار استفاده کند.
طی دوره MBA، دانش پذیران یاد میگیرند چگونه مشکلات سازمان را ریشه یابی کنند؛ عوامل اصلی و مشکل ساز را پیدا کنند، راه حل هایی برای هر مشکل را بیابند پیش از انجام هر اقدام و ارائه هر راهکار عواقب آن را پیش بینی کنند. تحلیل سازمان به عنوان یک سیستم و مجموعه اجزای تاثیر گذار بر هم، تفکر سیستمی و نظام مند یکی دیگر از مهارت هایی است که دانش پذیران MBA در طول دوره تحصیل به دست میآورند. MBA نظام فکری مدل ذهنی شما را در مواجهه با مشکلات و مسائل عوض خواهد کرد و باعث خواهد شد به دور از شتاب زدگی بتوانید با تفکر علمی و نظام مند به حل مشکلات سازمان خود بپردازید.
کسب مدرک معتبر یا کسب مهارت؟
کسب مدرک معتبر MBA و داشتن گواهی با اسم یک مدرسه کسب و کار معتبر انگیزه مهمی برای برخی از دانشجویان است. بی شک مدرک MBA به سابقه کاری و برند شخصی شما جلای خاصی خواهد داد و به شما اعتماد به نفس بالاتری هم خواهد بخشید اما آیا تمام کاربرد تحصیل MBA در کسب مدرک آن است؟ پاسخ ما یک نه قاطعانه است.
گرچه مدرک MBA در سرتاسر جهان و برای اکثر کسب و کار ها و شرکت ها در هر ابعاد و زمینه ای معتبر و مفید است اما هدف اصلی و تمرکز دوره MBA بر افزایش مهارت مدیریتی شما برای مواجهه با مشکلات بزرگ در فضای کسب و کار است. در حالی که اعتبار بالای مدارس کسب و کار معتبر و ارزش بالای تحصیل MBA به مدرک شما اهمیت زیادی میبخشد اما آنچه که شما در طول دوره تحصیل MBA کسب میکنید چیزی بیشتر از یک مدرک و گواهینامه است.
کسب مهارت های مدیریتی، توانایی در راه اندازی کسب و کار، برنامه ریزی برای سازمان ها، توسعه مهارت های فردی از جمله مذاکره، خلاقیت و نوآوری، ارتباطات فردی و اجتماعی و … به مراتب از کسب مدرک، ارزشمند تر و مهم تر است. نگاه یک کارآفرین بزرگ و یک مدیر موفق به تحصیل MBA کسب مهارت و توانایی است نه کسب مدرک زیرا مدرکی که با کسب توانایی همراه نشده باشد به خودی خود هیچ ارزشی ندارد حتی اگر از معتبر ترین دانشگاه جهان صادر شده باشد. شما نیز اگر به دنبال کسب مهارت و توسعه توانایی های فردی خود هستید مطمئن باشید در دوره MBA میتوانید مهارت های خود را به خوبی بهبود ببخشید.
به MBA به چشم یک فرصت عالی برای کسب مهارت نگاه کنید نه یک مدرک تنها…
کارگاه های آموزشی
هدف اصلی دوره MBA افزایش مهارت دانشجویان است. برای تحقق این هدف باید نحوه اجرای این دوره ها نیز اصلاح شود. سال ها است که مدارس و دانشگاه ها در ایران به صورت متکلم وحده استاد به ارائه دروس میپردازد و دانشجو در فرآیند آموزش فقط شنونده است و تعاملی با درس و استاد ندارد. با این روش مهارت دانشجو افزایش نمییابد و او تنها به صورت نظری بر علوم تسلط مییابد و نمیتواند از آنها به صورت عملی استفاده کند. آموزش مدیریت در دوره MBA متفاوت است و به علت این که باید به مهارت های دانشجو پرداخته شود از شیوه آموزش تعاملی استفاده میشود. در این روش از آموزش ضمن از پرهیز از نمره گرایی دانشجو با انجام دادن تمرین های متعدد و پروژهای دروس به صورت عملی با درس درگیر میشود.
برگزاری کارگاه های آموزشی، جلسات هم فکری و نقش آفرینی (که در آنها دانشجو به صورت عملی باید یک نقش را در فضای کسب و کار ایفا کند و مهارت های خود را به بوته آزمایش بگذارد) در این مدل از آموزش اهمیت فراوانی دارد. هم فکری و کار گروهی با دیگر دانشجویان نقش مهمی در افزایش مهارت هایی از جمله کار گروهی و مهارت های کلامی دانشجو ایفا میکند.
بدین ترتیب حضور در کارگاه های آموزشی علاوه بر تعمیق آموخته های دانشجو او را برای حضور در فضای کسب و کار آماده میکند.