مفهوم استارت آپ یا شرکت های نوپا چیست؟

دوشنبه بیست و ششم شهریور ۹۷

(3)

(0)

مفهوم استارت آپ یا شرکت های نوپا چیست؟

شرکت نوپا یا استارتاپ (به انگلیسی: startup، کوتاه‌شدهٔ عبارت startup company به معنی شرکت نوپا) به یک شرکت یا کسب‌وکار گفته می‌شود که معمولاً به تازگی و در نتیجهٔ کارآفرینی ایجاد شده‌است، رشد سریعی دارد، و در جهت تولید راه حلی نوآورانه و دوام‌پذیر برای رفع یک نیاز در بازار شکل گرفته‌است.

این شرکت‌ها معمولاً مبتنی بر ایده‌هایی ریسک‌پذیر هستند که مدل کسبو کارشان مشخص نیست و بازار هدفشان نیز در حد فرض است. شرکت‌های نوپا می‌توانند در هر حوزه‌ای ایجاد شوند، ولی اغلب به شرکت‌هایی گفته می‌شود که رشد سریعی دارند و در زمینه تکنولوژی فعالیت می‌کنند. شرکت‌های نوپا در دورهٔ حباب دات کام محبوب شدند.

خیلی از دوستان فکر می‌کنند استارت آپ یا استارتاپ به کسب و کارهایی گفته می‌شود که برای اولین بار توسط شخص یا شرکتی راه اندازی می‌شوند و قبل از آن نمونه ای دیگری از آن در آن کشور یا حتی در دنیا وجود نداشته است.

اما واقعا مفهوم استارت آپ به این کسب و کارها ختم نمی‌شود. تعاریف مختلفی از استارت آپ وجود دارد که در این مقاله مفصل درباره‌ آنها صحبت می‌کنم.

این روزها در اکثر محافل به ویژه در میان جوانان و دوست داران دیجیتال مارکتینگ صحبت های زیادی در مورد استارت آپ ها و کسب و کارهای نوپای تازه تاسیس می‌شود. اینکه اسنپ چه طور موفق شد یا اینکه الوپیک از کجا آمد؟ خیلی از دوستان هم ایده های خوبی در ذهن دارند که فکر می‌کنند با عملی کردن‌ آنها می‌توانند دنیا را متحول کنند.

ایده های زیادی وجود دارد که با عملی کردن آن می‌توان نیازی را بر طرف کرد و توسط تکنولوژی های جدید موبایلی و اینترنتی راه اندازی اش کرد. البته فقط در کشور ما کسی که می‌خواهد استارت آپی را راه اندازی کند این گونه فکر می‌کند. ولی آیا واقعا استارت آپ یعنی این؟ شناسایی نیاز و بر طرف کردن آن؟ فقط همین؟!

در این مقاله سعی دارم در مورد استارتاپ و باید ها و نباید هایی که درباره آن وجود دارد صحبت کنم. اگر شما هم علاقه مند به راه اندازی استارت آپ هستید و اطلاعات کمی درباره استارتاپ دارید پیشنهاد می‌کنم این مقاله را از دست ندهید.

تعاریف مختلفی از استارت آپ در جاهای مختلف وجود دارد. طبق گفته استیو بلنک، پروفسور دانشگاه استنفورد، استارتاپ یک سازمان است که برای پیدا کردن یک مدل کسب و کار مقیاس پذیر و همچنین تکرار پذیر راه اندازی می‌شود.

طبق گفته USSBA (مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا) استارت آپ به کسب و کارهایی گفته می‌شود که حول محور فناوری و تکنولوژی شکل می‌گیرد و پتانسیل بالایی برای رشد در آینده دارند.

اریک ریس نویسنده کتاب فوق العاده نوپای ناب هم استارت آپ را این گونه تعریف می‌کند : استارت آپ کسب و کاری است که برای ارائه خدمت یا محصول جدید و نو در شرایطی بوجود آمده است که ابهامات بالایی دارد.

البته به نظر من منظور اریک از ابهامات همان ریسک هایی که در راه اندازی استارت آپ ها وجود دارد تا به موفقیت برسند است.

به طور کلی استارت آپ به کسب و کارهایی گفته می‌شود که جهت برطرف کردن نیازی بر پایه فناوری های جدید راه اندازی می‌شود. این تعریف دقیقا مختص استارتاپ های موجود در ایران است.

البته این را بدانید که مفهوم استارت آپ فقط مختص به کسب و کارهای آنلاین نیست. در کشور ما چون بیشتر استارت آپ ها حول محور تکنولوژی های جدید راه اندازی می‌شوند این طور است وگرنه استارت آپ هایی هم وجود دارند که بر پایه تکنولوژی نیستند و کاملا سنتی هستند.

تعریف استارت آپ از نظر من :

استارت آپ کسب و کاری است که یک نیاز جدید و اساسی را بر طرف کند.

استارت آپ به کسب و کاری می‌گویند که مقیاس پذیر است. یعنی در آینده افراد بیشتری را همراه خود می‌کند. اگرچه ممکن است در فواصل طولانی مقیاس پذیر نباشد!

استارت آپ ممکن است ایده ای کپی باشد یا نباشد. ممکن است ایده ای جدید و نو باشد. ممکن است قبلا کسی آن را راه اندازی کرده باشد یا نباشد.

استارت آپ ممکن است کسب و کاری آینده نگر باشد که باعث تحول در بازار می‌شود.

استارتاپ ممکن است کسب و کاری سنتی باشد که به صورت آنلاین خدماتی را ارائه می‌دهد. (کشمون – خرید زعفران از کشاورز)

کسب و کاری که احتمالا ریسک بالایی دارد و در شرایطی راه اندازی می‌شود که همراه با ابهامات زیادی است. منظور از ابهام این است که ممکن است موفق شود یا شکست بخورد. ممکن است با استقبال مردم رو به رو شود یا نشود. ممکن است در تامین هزینه های مالی کم بیاورد، ممکن است در آینده دیگر طرفدار نداشته باشد و مواردی که همیشه باعث تهدید یک کسب و کار می‌شود.

البته در بسیاری از مواقع قبل از راه اندازی یک استارت آپ این موارد بررسی می‌شود تا موفق بودن آن به میزان بالایی تایید شود.

تفاوت استارت آپ با کسب و کارهای دیگر :

معمولا همه فکر می‌کنند استارتاپ ها بر پایه ایده نوآورانه و خلاقانه ای راه اندازی می‌شوند که در قسمت تعاریف متوجه شدید که همه استارتاپ ها اساسا اینطور نیستند!

معمولا استارتاپ ها به گونه ای هستند که کمتر کسی می‌تواند از آن کپی کند و در این صورت است که اکثر‌ آنها کم رقیب یا حتی بی رقیب ظاهر می‌شوند. اما تمرکز اصلی استارت آپ ها روی صحیح دیده شدن و همچنین بیشتر دیده شدن است. چون قرار است ایده شان برای رفع نیاز افراد زیادی کاربرد داشته باشد.

معمولا استارت آپ ها برای راه اندازی نیاز به سرمایه زیادی دارند و به خاطر همین مورد هم اکثرا استارت آپ ها با حمایت مالی و سرمایه گذار کارشان را شروع می‌کنند. امروزه شرکت های زیادی با عنوان شتاب دهنده که به راه اندازی کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها کمک می‌کنند وجود دارند که در ادامه در موردشان بیشتر توضیح می‌دهم.

یکی از تفاوت های استارت آپ ها با دیگر کسب و کارهای اینترنتی در این است که استارت آپ ها قابلیت مقیاس پذیری دارند. البته همانطور که قبلا گفتم ممکن است مقیاس پذیری در برخی از استارت آپ ها به صورت چشمگیر دیده نشود.

مقیاس پذیری به رشد کسب و کار نسبت به هزینه های آن گفته می‌شود که این رشد به صورت کاملا نامتناسب است.

یعنی مثلا اگر کسب و کار شما درآمدی بالغ بر 500 میلیون تومان در سال جاری ایجاد کرده باشد و نسبت به سال گذشته مثلا دو برابر شده باشد بدون اینکه هزینه های شما بیشتر شده باشد یعنی کسب و کار شما مقیاس پذیر است. که دقیقا استارت آپ ها همینطور هستند. در ادامه مثالی می‌زنم تا بیشتر متوجه شوید.

به عنوان مثال در کسب و کارهای سنتی فرض کنید فروشگاه مبلمانی قصد دارد سود خود را بیشتر کند. بهترین کار این است که شعبه های بیشتری را در دیگر شهر ها راه اندازی کند. مسلما برای این کار باید هزینه های زیادی شود. از راه اندازی شبعه ها گرفته تا استخدام نیروی انسانی و …

ولی مثلا اگر اسنپ بخواهد در شهرهای دیگر نیز سرویس بدهد شاید نهایتا به یک دفتر با استخدام چند نیروی کار در آن شهر نیاز داشته باشد و مسلما این کار هزینه ی زیادی نخواهد داشت با توجه به سود بالایی که قرار است برایش حاصل شود.

در بسیاری از استارت آپ ها همینطور است. به عنوان مثال اینستاگرام یا فیسبوک که هر ماه چندین برابر به اعضای فعالشان اضافه می‌شود نهایت نیاز به ارتقای سرور های شان دارند که هزینه چندانی با توجه به رشد و سودی که در انتظارشان است ندارد! این کسب و کارها مقیاس پذیر اند و همین باعث می‌شود روز به روز به ارزش سهام‌ آنها افزوده شود.

البته این را هم بگویم که خیلی از کسب و کار های آنلاین هستند که روز به روز در حال گسترش و پیشرفت هستند و ممکن است سودشان در سال های آتی چند برابر شود ولی این بدین معنا نیست که این کسب و کارها هم مقیاس پذیر باشند.

پس همانطور که متوجه شدید فرق استارت آپ ها با دیگر کسب و کارها در این است که استارت آپ ها مقیاس پذیر هستند و پتانسیل این را دارند که بدون هزینه های اضافی رشد بسیار سریع و چشمگیری داشته باشند. البته این را هم بدانید فناوری های جدید کمک بسیار زیادی به مقیاس پذیری استارت آپ ها می‌کنند.

چرا همه دوست دارند استارت آپ راه اندازی کنند؟

دقیقا به خاطر مواردی که در بالا عنوان کردم خیلی از افراد دوست دارند استارت آپی راه اندازی کنند و سریع پول دار شوند. ولی نمی‌دانند قضیه اینقدر هم ساده نیست! نمی‌دانند از هر 100 استارت آپ فقط 10 تای‌ آنها باقی می‌مانند و بقیه شکست می‌خورند و از این 10 تا فقط یکی از‌ آنها مثل اینستاگرام معروف می‌شود. تو کشور ما چند تا مثل اسنپ هست؟ اگر قضیه به این سادگی ها بود همه استارت آپ می‌زدند و سریع هم معروف می‌شدند.

هیچ کس نمی‌تواند موفقیت استارت آپی را پیش بینی کند. هیچ کس نمی‌تواند بگوید اگر فلان محصول الان در بازار ایران باشد بی شک مورد استقبال خیلی ها قرار می‌گیرد و شما را میلیاردر می‌کند.

بهترین راه این است که حساب شده و با پایین ترین ریسک استارت آپ خود را راه اندازی کنید. برای این کار نیازی نیست از همان ابتدای کار شرکتی تاسیس کنید و به دنبال سرمایه گذار باشید! به جای این کار بهتر است روی مدل کسب و کار خود متمرکز شوید و به خدمت یا محصولی که قصد دارید عرضه کنید فکر کنید.

خدمت یا محصول خود را در اختیار اندکی از مشتریان قرار دهید تا متوجه آن شوید که چقدر مورد رضایت‌ آنها قرار گرفته است. با توجه به بازخوردهایی که گرفته اید از جنبه های مختلف می‌توانید روی نواقص استارت آپ خود کار کنید و آن را تکمیل تر کنید.

دقیقا کاری که اسنپ در ابتدای کارش انجام داد. انقدر جنبه های مختلف را سنجید و بررسی های لازم را انجام داد تا به معروف ترین تاکسی اینترنتی کشور تبدیل شد. اسنپ در ابتدای کارش فقط یک اپلیکیشن ساده با عنوان تاکسی یاب آنلاین بود. بعد کم کم با توجه به بررسی های انجام شده کارش را به صورت رسمی با عنوان “اسنپ” آغاز کرد.

شاید قواعد راه اندازی یک استارت آپ روی کاغذ خیلی پیچیده نباشد و سریع بتوان یاد گرفت ولی تجربه چیزی است که واقعا لازم است و همین باعث می‌شود خیلی از استارت آپ ها با شکست مواجه شوند. به خاطر همین هم اکثرا کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها نیاز به شتاب دهنده دارند.

شتاب دهند استارت آپ ها دقیقا چه کار می‌کنند؟

شتاب دهنده ها که طی چند سال گذشته تعدادشان در کشور ما افزایش یافته است کار اصلی شان سرمایه گذاری روی استارت آپ ها است. در واقع شتاب دهنده ها در قبال سرمایه گذاری روی ایده های نو و کاربردی استارت آپ ها درصدی از مالکیت‌ آنها را می‌گیرند. شتاب دهنده ها علاوه بر سرمایه گذاری روی استارت آپ ها خدماتی مثل آموزش دادن توسط متخصصین آن حوزه را در اختیار صاحب ایده ها قرار می‌دهند. معمولا شتاب دهنده ها شانس به موفقیت رساندن استارت آپ ها را افزایش می‌دهند.

شتاب دهنده ها از ابتدای شروع کار یک استارت آپ یعنی ارائه محصول اولیه یا نسخه دمو تا مراحل پایانی و پیشرفته تر همراه‌ آنها هستند.

البته شتاب دهنده ها فقط از ایده های خام استقبال نمی‌کنند. یعنی فکر نکنید کسی که فقط ایده ای داشته باشد هر چند ناب می‌تواند از شتاب دهنده ها کمک بگیرد. بعضی از دوستان فکر می‌کنند شتاب دهنده ها خریداران ایده ها هستند. در صورتی که اصلا اینطور نیست! باید ایده همراه با طرح توجیحی باشد تا شتاب دهنده ها بدانند قرار است روی چه ایده و استارت آپی سرمایه گذاری کنند. شتاب دهنده ها یک پشتیبان و راهنمای خوب برای راه اندازی و به موفقیت رساندن استارت آپ ها هستند.

یکی از شتاب دهنده های معروف ایرانی شتاب دهنده آواتک است که شرایط بسیار ویژه ای نظیر تامین سرمایه اولیه، در اختیار گذاشتن مربی و مشاور، ارائه فضای کاری مناسب، آموزش، شبکه سازی و ارائه سرویس های رایگان مثل سرور اختصاصی، هاست های ویژه ابری، تبلیغات رایگان و … را در اختیار استارت آپ ها قرار می‌دهد.

استارت آپ ویکند چیست؟

استارتاپ ویکند یک رویداد علمی است که در 200 شهر مختلف دنیا برگذار می‌شود. در این رویداد 54 ساعته که معمولا در 3 روز آخر هفته برگذار می‌شود علاقه مندان به حوزه هایدیجیتال مارکتینگ، توسعه دهندگان وب و برنامه نویسان، سئو کار ها، مدیران بازاریابی و کسب و کار های آنلاین و افرادی که به استارت آپ علاقه مند هستند شرکت می‌کنند.

در این رویداد ایده ها توسط صاحبان ایده مطرح می‌شود و از بین دوستان متخصصی که در حوزه های مختلف فعال هستند و در این رویداد شرکت کرده اند تیم سازی ها انجام می‌شود.

بعد از تیم سازی شروع به تولید محصول اولیه می‌شود و بعد از ارائه محصول داورهای استارت آپ ویکند سه تیم برنده را اعلام می‌کنند. نکته بسیار مهم در استارت آپ ویکند هایی که برگذار می‌شود این است که تیم های برنده می‌توانند بعد از برگذاری رویداد همان تیم را حفظ کنند و به صورت جدی روی ایده و استارت آپ خود کار کنند و در نهایت آن را ارائه کنند.

دقیقا هدف اصلی استارت آپ ویکند همین است. تیم سازی و راه اندازی استارت آپ با کمترین هزینه!

مراحل راه اندازی یک استارت آپ موفق به صورت خلاصه :

به طور کلی برای راه اندازی یک استارت آپ موفق باید ابتدا یک ایده خوب داشته باشید یعنی یک محصول یا خدمتی که واقعا یک نیاز اساسی را برطرف کند و همچنین سرمایه گذاری که هزینه های شما را تا جای ممکن کاهش دهد.

در ادامه بیشتر در مورد مراحل راه اندازی یکی استارت آپ موفق توضیح می‌دهم.

1.شناخت نیاز و خلق ایده

اولین و مهمترین چیز در راه اندازی یک استارت آپ شناخت نیاز مردم است. ایده ای که واقعا یک نیاز اساسی را برطرف کند. نیازی نیست حتما ایده ناب و خاصی داشته باشید! بعضی وقت ها با آشنا کردن مردم با فناوری های جدید نیز می‌توان نیاز‌ آنها را بر طرف کرد. به عنوان مثال اسنپ با استفاده از تکنولوژی مکان یاب توانست مشکل مردم را حل کند. درخواست تاکسی در محل یک ایده فوق العاده بود که قبلا هم در کشور های خارجی از آن استفاده می‌شد.

نکته مهم : ایده های خود را حتما یادداشت کنید. خصوصا ایده های ریزی که در ذهن تان است و به ایده اصلی تان مربوط می‌شود. هر چقدر هم که باهوش باشید باز هم جزئیات ایده تان از یادتان می‌رود.

2.ساخت نمونه اولیه

خیلی از دوستان که هیچ وقت نمی‌توانند استارت آپ خود را راه اندازی کنند در این مرحله متوقف می‌شوند. ایده های خیلی خوبی دارند ولی هیچ وقت نمی‌توانند‌ آنها را عملی کنند. بهترین راه این است که نمونه اولیه یا نسخه دمو خدمت و محصول تان را بسازید و ارائه دهید. اگر بتوانید این مرحله را پشت سر بگذارید مطمئن باشید استارت آپ شما به زودی راه اندازی می‌شود.

3.ارائه نمونه اولیه به 100 نفر

مرحله بعدی این است که محصول اولیه خود را حداقل به 100 نفر نشان دهید و نظرات‌ آنها را جویا شوید. بهتر است این 100 نفر افرادی کاملا غریبه و ناشناس باشند چون اگر آشنا باشند مطمئن باشید برای روحیه دادن به شما می‌گویند محصول تان خیلی خوب است هرچند که اصلا به درد به خور نباشد. پس این مرحله خیلی مهم است و بازخوردهایی می‌گیرید بسیار به شما کمک خواهد کرد.

4.تامین سرمایه گذار

زمانی که احساس کردید محصول شما نقصی ندارد و آماده ارائه شده است نوبت به جذب سرمایه گذار می‌رسد. اگر خودتان نمی‌توانید از پس مخارج های پروژه بر آیید بهتر است از یک سرمایه گذار کمک بگیرید. همچنین می‌توانید به سراغ شتاب دهنده ها بروید.

5.ثبت ایده یا برند

بعد از تامین سرمایه گذار یا شریک همه چیز آماده است تا استارت آپ خود را راه اندازی کنید. بهتر است برای شروع ایده و برند یا شرکت خود را ثبت کنید.

6.راه اندازی محصول

محصول شما هرچقدر هم که ناقص باشد باید راه اندازی شود. مواردی مثل رابط کاربری، بهینه سازی، افزایش سرعت عملکرد و … را می‌توانید در آینده به محصول خود اضافه کنید. فراموش نکنید هیچ محصولی از ابتدا کامل نبوده است و طی گذشت زمان رفته رفته کامل شده است.

7.جذب کاربران بیشتر و همراهی آن ها

سعی کنید ایده تان را به افراد بیشتری نشان دهید. معمولا می‌گویند 1000 کاربر باید جذب کنید تا بتوانید از بازخوردهای‌ آنها محصول یا خدمت تان را کامل کنید. همینطور هم است. باید کاربرانتان را دنبال کنید. به عنوان مثال اگر همراه شما نشدند مسئله را جویا شوید. اشکال کار را پیدا کنید و در مرحله بعدی آن را حل کنید.

8.دوباره راه اندازی کنید

با توجه به بازخورد های دریافت شده می‌توانید نقایص محصول خود را پیدا کنید. حالا نوبت آن رسیده است که این نقایص را بر طرف کنید و محصول تان را دوباره راه اندازی کنید. مطمئن باشید محصول شما با ارزش است که قصد دارید نقایص آن را برطرف کنید و آن را دوباره راه اندازی کنید.

9.سعی کنید رشد کنید

اگر بتوانید هفته ای 5 درصد به کاربرانتان بیافزایید مطمئن باشید رشد خوبی را طی خواهید کرد. اگر همین طور پیش بروید تا 4 سال آینده موفق به جذب حدود 20 میلیون کاربر فعال خواهید شد. استارت آپ شما هم می‌تواند معروف شود و جز یکی از برترین استارت آپ های کشور شود.

بعد از اینکه استارت آپ شما به موفقیت رسید ممکن است مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران و برند های دیگر قرار بگیرد. ممکن است پیشنهاد های خوبی برای فروش سهام استارت آپ تان به شما بدهند درست مثل اینستاگرام که توسط فیسبوک خریداری شد.

از اینجا به بعد انتخاب با خودتان است. اگر می‌خواهید خودتان ادامه دهید یا اینکه استارت آپ خود را به شخص یا شرکت دیگری واگذار کنید.

جمع بندی و سخن پایانی

در این مقاله سعی کردم هر آن چیزی که درباره استارتاپ باید بدانید را عنوان کنم. پیشنهاد من این است که قبل از راه اندازی استارت آپ خود قبل از هر چیز روی ایده تان تمرکز کنید. مهمترین چیز محصول اولیه است که آن را تولید کنید.

اگر دست تنها اید و فقط صاحب ایده هستید سعی کنید در استارت آپ ویکندهایی که در شهر های مختلف برگذار می‌شود حتما شرکت کنید. در این رویداد ها مطمئن باشید می‌توانید تیم های خیلی خوبی را برای خود بسازید. همچنین اگر سرمایه ای ندارید هرگز نا امید نشوید و از شتاب دهنده ها کمک بگیرید.